Hoe stel je een financieel plan op als zelfstandige?

Als zelfstandige of kleine ondernemer komt er veel op je af. Je bent niet alleen vakinhoudelijk bezig, maar ook verantwoordelijk voor je administratie, acquisitie én natuurlijk je financiën. Eén van de belangrijkste, maar vaak vergeten onderdelen daarvan? Een financieel plan.

Of je nu net begint of al even bezig bent: een goed financieel plan geeft grip, inzicht én rust. In deze blog leggen we uit hoe je als zzp’er zo’n plan opstelt — stap voor stap en zonder dat je een boekhouder hoeft te zijn.

Waarom is een financieel plan belangrijk?

Een financieel plan is geen saai Excel-document dat je onderin een la stopt. Het is jouw kompas: het helpt je om doelen te stellen, keuzes te onderbouwen en te weten of je genoeg verdient om te kunnen leven, investeren en sparen.

Het is ook een must als je:

  • een zakelijke lening wilt aanvragen,
  • wilt groeien met je bedrijf,
  • of gewoon meer rust in je hoofd wilt over je geldzaken.

Met een financieel plan weet je wat er binnenkomt, wat eruit gaat en waar je eventueel moet bijsturen.

Stap 1: Begin met je persoonlijke kosten

Als zelfstandige is er vaak geen duidelijk verschil tussen je zakelijke en privé-inkomen. Daarom begin je bij jezelf: wat heb jij nodig om van te leven?

Denk aan:

  • huur of hypotheek
  • boodschappen
  • verzekeringen
  • kinderopvang
  • sparen en pensioen

Maak een overzicht van je maandelijkse uitgaven en vermenigvuldig dit met 12. Zo weet je wat je minimaal per jaar moet verdienen om rond te komen.

Stap 2: Bepaal je omzetdoel

Nu je weet wat je persoonlijk nodig hebt, reken je door naar de benodigde omzet. Hierbij houd je rekening met:

  • inkomstenbelasting en eventuele toeslagen
  • zakelijke kosten (zoals software, verzekeringen, marketing)
  • reserveringen voor pensioen, vakanties en onverwachte uitgaven
  • je gewenste nettowinst

Een vuistregel: wil je €3.000 netto per maand overhouden? Dan moet je vaak tussen de €5.000 en €6.000 omzet draaien, afhankelijk van je kosten en belastingen.

Stap 3: Breng je kosten in kaart

Wat kost het om jouw bedrijf draaiende te houden? Denk aan:

  • vaste lasten (bijv. webhosting, boekhoudsoftware)
  • variabele kosten (zoals reiskosten of freelance hulp)
  • eenmalige investeringen (laptop, apparatuur)

Zet dit overzichtelijk op een rij. Het geeft inzicht in waar je geld naartoe gaat én waar je eventueel op kunt besparen.

Stap 4: Maak een omzetprognose

Kijk vervolgens naar wat je realistisch denkt te gaan verdienen. Verdeel dit per maand of kwartaal, zodat je kunt zien of je pieken of dalen verwacht.

Gebruik bijvoorbeeld:

  • je uurtarief x verwachte uren
  • het aantal klanten of opdrachten dat je denkt binnen te halen
  • eerdere jaren (als je al langer ondernemer bent)

Wees realistisch, maar ook ambitieus. En reken eventueel met meerdere scenario’s: een “minimaal”, “verwacht” en “optimistisch” scenario.

Stap 5: Houd rekening met belastingen en reserveringen

Vergeet niet dat een flink deel van je inkomsten naar de belastingdienst gaat. Reserveer standaard 30-40% van je omzet voor belastingen (btw én inkomstenbelasting).

Zet daarnaast elke maand geld opzij voor:

  • je pensioen
  • vakantiegeld
  • arbeidsongeschiktheid
  • investeringen of opleiding

Zo kom je later niet voor verrassingen te staan.

Stap 6: Werk je financieel plan regelmatig bij

Een financieel plan is geen eenmalig iets. Je situatie verandert, je bedrijf groeit (hopelijk!) en je leert bij. Plan elk kwartaal een moment in om je plan bij te werken, je cijfers te bekijken en je doelen eventueel bij te stellen.

Extra tip: gebruik handige tools

Je hoeft het wiel niet zelf uit te vinden. Er zijn genoeg tools en templates die je helpen om overzicht te krijgen. Denk aan:

  • Excel of Google Sheets (veel gratis sjablonen online)
  • boekhoudprogramma’s. 
  • een financieel adviseur of coach (voor wie extra hulp wil)

Met inzicht komt rust

Een financieel plan maken klinkt misschien als een hoop werk, maar het levert je uiteindelijk vooral rust en richting op. Je weet wat je moet verdienen, waar je staat en hoe je financieel gezond blijft ondernemen.

En zeg nou zelf: dat is toch precies wat je als zzp’er nodig hebt?

Financieel plan als zzp'er of zelfstandige ondernemer